Blog

Hormony odgrywają w naszym życiu ogromną rolę, mimo że najczęściej sobie tego nie uświadamiamy. Oddziałują zarówno na zdrowie fizyczne, jak i psychiczne. Jeśli jednak gospodarka hormonalna zostanie zachwiana, fakt ten może dać o sobie znać na wiele sposobów – często dość gwałtownie.

Gruczoły, które produkują hormony, wchodzą w skład jednego z najważniejszych układów w organizmie. Są odpowiedzialne przede wszystkim za płodność, metabolizm i nastrój. Jakiekolwiek zaburzenia mogą się więc przejawiać w wielu aspektach życia. Oto sygnały, które mówią o tym, że warto wybrać się do endokrynologa i sprawdzić, czy nasza gospodarka hormonalna działa prawidłowo.

1. Niewyjaśniony przyrost wagi.

Jeśli twoja dieta jest dobrze zbilansowana, prowadzisz zdrowy tryb życia i dbasz o regularną aktywność fizyczną, a mimo to zaczynasz nagle obserwować niewyjaśniony przyrost wagi, winna może być niedoczynność tarczycy lub insulinooporność. Pierwszy z problemów pojawia się, gdy tarczyca wytwarza niedostateczną ilość tyroksyny albo trójjodotyroniny – substancje odgrywające dużą rolę w metabolizmie. Odpowiadają za sprawne spalanie tłuszczu, więc ich niedobór poskutkuje nadmiarem kilogramów. Insulinooporność to z kolei stan, w którym tkanki stają się oporne na działanie insuliny – hormonu produkowanego przez komórki trzustki. W normalnych warunkach insulina umożliwia przenikanie cząsteczek glukozy z krwi do tkanki mięśniowej, a tym samym spalanie spożytej z pokarmem energii. Insulinooporność powoduje, że mięśnie stają się obojętne dla bodźca insulinowego i nie otrzymują "biopaliwa". Jest to o tyle groźne, że oprócz przyrostu masy ciała, prowadzi do cukrzycy typu 2.

2. Nadmierne owłosienie.

To alarmujący sygnał, który powinien zwrócić uwagę kobiet. Owłosienie pojawia się w miejscach, które są typowe dla mężczyzn: na brzuchu, udach, pośladkach, plecach i twarzy. Czasem występuje w formie łagodnej – jako tzw. "wąsik" oraz mocne, gęste i ciemne włosy na rękach i nogach. Takie spektrum objawów to hirsutyzm. Wywołuje go nadmierna produkcja męskich hormonów przez jajniki lub nadnercza w organizmie kobiety.

3. Zmiany skórne.

Nadprodukcja androgenów powoduje zwiększone wydzielanie łoju, co z kolei najczęściej skutkuje trądzikiem. Wahania poziomu hormonów prowadzą również do wzmożonego wydzielania barwnika, który wywołuje plamy skórne. Dotyczy to głównie kobiet w ciąży i tych, które stosują antykoncepcję hormonalną.

4. Zaburzenia miesiączkowania i niepłodność u kobiet.

Nieregularne cykle, brak owulacji, a nawet zanik miesiączki to jednoznaczne objawy zaburzenia gospodarki hormonalnej. Ważne, aby odkryć główną przyczynę problemu, a tych może być wiele: zaburzona praca tarczycy, nadnerczy, zespół policystycznych jajników, insulinooporność czy hiperprolaktynemia.

5. Problemy z erekcją i niepłodność u mężczyzn.

Produkcją plemników sterują hormony, więc zaburzenia w ich wydzielaniu mogą skutecznie pozbawić mężczyznę szans na ojcostwo. Odpowiedzialny jest w tym przypadku niewydolny układ podwzgórzowo-przysadkowy, wrodzony przerost nadnerczy lub niedoczynność tarczycy. Nieprawidłowe wydzielanie hormonów może skutkować także problemami z erekcją, a nawet impotencją.

6. Spadek libido.

Potrzeby seksualne kobiet wzmagają się zazwyczaj podczas owulacji, więc jej brak może także obniżać libido. To jednak niejedyna przyczyna spadku zainteresowania seksem – wywołuje go także zbyt wysoki poziom prolaktyny – hormonu, który naturalnie występuje po porodzie i w trakcie karmienia piersią. U mężczyzn głównym winowajcą będzie natomiast obniżony poziom testosteronu.

7. Zmienność nastrojów.

Wahania poziomu hormonów czasem przekładają się na obniżenie nastroju, przemęczenie, osłabienie i senność. To sprawia, że bywają mylone z depresją i zaburzeniami dwubiegunowymi. Na samopoczucie największy wpływ spośród hormonów ma estrogen i progesteron. Tego typu objawy często pojawiają się podczas choroby, w okresie dojrzewania, w ciąży i w menopauzie, a u mężczyzn w trakcie andropauzy. To tylko najczęściej występujące objawy zaburzenia ludzkiej gospodarki hormonalnej - może być ich niestety znacznie więcej i nie wszystkie daje się łatwo wychwycić. W przypadku pojawienia się nagłych problemów zdrowotnych o trudnym do zlokalizowania podłożu, warto jednak udać się do specjalisty, który zleci odpowiednie badania.