Blog

Gryka zwyczajna (Fagopyrum esculentum) to popularna roślina należąca do rodziny rdestowatych, a ze względu na swój skład chemiczny zalicza się ją do roślin zbożowych. Zaczęto ją uprawiać już 2000 lat przed naszą erą w górskich regionach północnych Indii, skąd rozpowszechniła się na niemal całe Chiny, Koreę oraz Wyspy Japońskie. Do Europy trafiła na przełomie XII i XIII wieku za sprawą Tatarów, najeżdżających wielkie obszary naszego kontynentu. Obecnie najwięcej się jej uprawia w krajach byłego ZSRR, szczególnie w byłych republikach azjatyckich, Chinach oraz w Ameryce Północnej, Stanach Zjednoczonych oraz Kanadzie, gdzie jest najpopularniejszą rośliną pastewną.

Gryka zwyczajna to roślina jednoroczna, dorastająca do wysokości 60 cm, jej łodyga początkowo zielona, czerwienieje w okresie kwitnienia, wewnątrz jest pusta i ma średnicę od 2 do 6 mm. Liście długości do 11 cm a szerokości do 7 cm, są ciemnozielone, nieco jaśniejsze od spodu o charakterystycznym sercowatym kształcie. Blaszka liścia jest gładka, z lekko postrzępionymi, falistymi brzegami, posiadająca od spodu czerwonawe drobne wyrostki. Kwiaty gryki o specyficznym, choć przyjemnym i wonnym zapachu, mają kolory od białego, poprzez odcienie różu aż do czerwonego, a owocami są orzechy o trójkątnym kształcie i ostrych krawędziach. Okres kwitnienia gryki przypada od lipca do sierpnia.

Gryka zwyczajna to jedna z najbardziej wartościowych roślin zbożowych uprawianych przez człowieka. W naszym kraju jest niestety wciąż niedoceniana i jej spożycie, mimo że powoli rośnie, nadal jest zbyt niskie. Dietetycy, a nawet lekarze zalecają jednak wprowadzenie wyrobów z ziaren gryki do naszej diety ze względu na bogactwo zawartych w nich składników odżywczych. Znajdziemy w niej wiele substancji, których znaczenia nie da się zlekceważyć, a są to między innymi:

• białka, sięgające nawet 18 procent składy rośliny. Jest ono wyjątkowo wysokiej jakości, o wiele łatwiej przyswajalne niż białka pochodzące z innych roślin zbożowych, co sprawia, że jest uznawane za najbardziej optymalne dla zaspokojenia potrzeb ludzkiego organizmu. Badania wykazały, że już 100 g kaszy gryczanej zaspokaja dzienne zapotrzebowanie na wszystkie aminokwasy, których nasz organizm nie jest w stanie wytworzyć samodzielnie. Trzeba je dostarczać wraz z pożywieniem, a mają one korzystny wpływ np. na poziom obniżenia cholesterolu. Ponadto białko zawarte w gryce nie zawiera glutenów, dlatego bez ryzyka mogą je spożywać osoby na diecie bezglutenowej oraz chorzy na miażdżycę;
• węglowodany oraz błonnik pokarmowy. Ten pierwszy składnik występuje w postaci skrobi, czyli węglowodanu złożonego. Zawiera też wyjątkowo dużo błonnika, stanowiącego przy 100 g gryki aż 20-30 procent ich dziennego spożycia, co sprawia, że energia w niej zawarta uwalnia się stopniowo, nie powodując niebezpiecznych wyrzutów insuliny;
• witaminy i składniki mineralne, których zawiera prawdziwe bogactwo, szczególnie tych z grupy B, takich jak tiamina, ryboflawina oraz pirydoksyna. Oprócz nich w gryce znajdziemy też witaminę E o potwierdzonym działaniu antyoksydacyjnym, która również skutecznie powstrzymuje procesy starzenia. Warto ją wprowadzić do diety także ze względu na obecność w niej żelaza, magnezu, cynku oraz potasu;
• małe i niepozorne ziarna gryki mają w swoim składzie także wiele związków bioaktywnych oraz przeciwutleniaczy. Warto wspomnieć choćby o flawonoidach, które zapobiegają niekorzystnym zmianom miażdżycowym i mogą przeciwdziałać nawet powstawaniu nowotworów.

Nie da się przecenić znaczenia, jakie ma gryka dla naszego zdrowia. Pomaga w skutecznej walce z wieloma schorzeniami, chorobach serca, regulując jego pracę. Wspomaga też naturalne procesy trawienne, łagodząc uciążliwe i bolesne zaparcia. Ma również duże znaczenie przy walce z otyłością. Z roku na rok dotyka coraz więcej osób, stając się jedną z najpoważniejszych i jednocześnie najgroźniejszych chorób cywilizacyjnych, które niestety prowadzą nawet do śmierci.