Tran – właściwości lecznicze. Jak działa tran?

Tran – właściwości lecznicze. Jak działa tran?

Tran ma wiele właściwości zdrowotnych. Odkryto je dopiero w latach 60. ubiegłego wieku. Dzięki wysokiej zawartości nienasyconych kwasów tłuszczowych oraz witamin A i D tran pozytywnie wpływa na pracę mózgu i wzmacnia odporność organizmu w okresie jesienno-zimowych zachorowań. Jak działa tran? W jakich ilościach przyjmować tran, by wspomóc funkcjonowanie organizmu? Od kiedy można podawać tran dzieciom?

Tran to koncentrat oleju otrzymywany ze świeżej wątroby dorsza atlantyckiego lub innych ryb z rodziny dorszowatych. Tran zawiera unikalną kompozycję niezbędnych nienasyconych kwasów tłuszczowych (NNKT) z grupy omega-3 - w tym te najważniejsze, czyli kwas eikozapentaenowy (EPA) i dokozaheksaenowy (DHA) - i omega-6 oraz witamin A i D, które są niezbędne do prawidłowego funkcjonowania organizmu, zwłaszcza w okresie wzrostu.

1 kapsułka tranu zawiera średnio 300-1250 j.m. witaminy A, w związku z tym już 2 kapsułki pokrywają dzienne zapotrzebowanie na tę witaminę (według danych IŻIŻ w Warszawie u dorosłych wynosi ono ok. 800 j.m.). Podobnie jest z witaminą D3 - jedna kapsułka tranu zawiera 30-125 j.m. witaminy D3, przy czym dzienne zapotrzebowanie na tę witaminę wynosi 200 j.m.

Warto wiedzieć, że często tranem określa się oleje pozyskiwane z innych gatunków ryb, np. tran z wątroby rekina lub halibuta. Jednak określenie "tran" zastrzeżone jest tylko dla oleju pozyskanego z wątroby ryb należących do gatunku dorszowatych.

Tran - dla kogo jest przeznaczony?

Tran mogą przyjmować prawie wszyscy, a szczególnie osoby, które mają zwiększone zapotrzebowanie na tego typu substancję, tj. dzieci i młodzież w okresie intensywnego wzrostu (okres dojrzewania), osoby osłabione, zwłaszcza w podeszłym wieku, chore i będące w okresie rekonwalescencji, a także osoby prowadzące stresujący tryb życia, oraz nadużywające alkoholu i palące papierosy.

Tran wzmacnia układ odpornościowy

Nienasycone kwasy tłuszczowe z grupy omega-3 i omega-6 dostarczają organizmowi budulca do produkcji hormonów przeciwzapalnych, które usprawniają pracę układu odpornościowego. Z kolei witamina A uszczelnia i regeneruje błony śluzowe, utrudniając przenikanie przez nią chorobotwórczych drobnoustrojów. Jest to szczególnie ważne w okresie jesienno-zimowych zachorowań, kiedy błona śluzowa dróg oddechowych jest szczególnie narażona na kontakt z wirusami czy bakteriami. Oczywiście suplementacja jest tylko jednym z elementów poprawy odporności i powinna być połączona ze zdrową dietą i ruchem.

Należy jednak pamiętać, że tranu i innych witamin nie można stosować podczas antybiotykoterapii, ponieważ wspomagają wówczas nie tylko osłabiony organizm, lecz także bakterie czy wirusy, które wywołują chorobę. W związku z tym tran i inne witaminy należy podawać po zakończeniu kuracji antybiotykowej - tylko wtedy będą wspierać proces regeneracji organizmu.

Tran poprawia pracę mózgu

Nienasycone kwasy tłuszczowe z grupy omega-3 wpływają na kształtowanie się i pracę mózgu: poprawiają jego ukrwienie i usprawniają przepływ bodźców nerwowych między substancją szarą i białą. Z tego powodu tran jest polecany przede wszystkim dzieciom, by lepiej się rozwijały i nie miały problemów z pamięcią i koncentracją, a także osobom starszym, by zmniejszyć ryzyko pojawienia się choroby Alzheimera oraz demencji.

Co ciekawe, badania naukowców wykazały, że kobieta, która w czasie ciąży spożywa odpowiednią ilość kwasów omega-3, rodzi inteligentniejsze i większe dziecko.

Ważne

Czy można przyjmować tran będąc w ciąży?

O tym powinien zdecydować lekarz prowadzący ciążę. Należy pamiętać, że maksymalna dopuszczalna dzienna dawka witaminy A u ciężarnej wynosi (łącznie z dietą) 5000 j.m., a jej przedawkowanie może doprowadzić do uszkodzeniem płodu.

Tran wspomaga pracę układu krwionośnego

Wchodzące w skład tranu niezbędne nienasycone kwasy tłuszczowe obniżają stężenie triglicerydów i "złego" cholesterolu (LDL) oraz zwiększają stężenie tego  "dobrego" (HDL) we krwi, dzięki czemu obniżają jej krzepliwość, zapobiegają tworzeniu się zakrzepów, a co za tym idzie - zmniejsza się ryzyko wystąpienia choroby niedokrwiennej serca i miażdżycy. Tran pomaga również uregulować nadciśnienie tętnicze krwi. W tranie często zawarta jest także wit. E, która wzmacnia ściany naczyń krwionośnych i chroni czerwone krwinki przed przedwczesnym rozkładem.

Tran w profilaktyce przeciwnowotworowej

Według badań przeprowadzonych przez naukowców z Uniwersytetu w Kalifornii, tran, a konkretnie zawarte w nim kwasy z grupy omega-3, mniejsza ryzyko raka piersi, jajników i jelit. Natomiast badacze z Waszyngtońskiego Centrum Genetyki, Żywienia i Zdrowia uważają, że tran może zmniejszyć wielkość i liczbę guzów oraz ich skłonność do przerzutów.

Tran może zapobiec chorobom oczu

Witamina A może zapobiec chorobom wzroku, m.in. zwyrodnieniu plamki żółtej, która jest najczęstszą przyczyną utraty wzroku u dorosłych i osób starszych. Jej niedobór może również spowodować niedowidzenie o zmierzchu, tzw. kurzą ślepotę, pieczenie i wysychanie spojówek, a nawet owrzodzenie rogówki.

Z kolei kwasy omega-3 są składnikiem siatkówki oka. Podejrzewa się, że dzieci, które nie jedzą ryb, mogą być bardziej podatne na wady wzroku. Z koeli ich niedobór w diecie ciężarnej może doprowadzić do retinopatii wcześniaków (która może nawet prowadzić do całkowitej utraty wzroku).

Tran na mocne kości

Zawarta w tranie witamina D uczestniczy w gospodarce wapniowo-fosforowej w organizmie. Ułatwia ona przyswajanie wapnia i fosforu, a co za tym idzie - prawidłowe kształtowanie kośćca i zębów. Dlatego jest polecany dzieciom i młodzieży w okresie wzrostu. Tran jest stosowany również w profilaktyce krzywicy, ponieważ pobudza procesy regeneracji i spowalnia proces niszczenia wszystkich tkanek (w tym chrzęstnej i nabłonkowej) oraz leczeniu zaburzeń uwapnienia tkanki kostnej. U osób w starszym wieku może zapobiec osteoporozie.

Jednak uwaga! Nadmiar tranu może doprowadzić do osteoporozy - tak wynika z badań naukowców z norweskiego uniwersytetu w Trondheim. Wszystko za sprawą witaminy A, której duże dawki powodują rozrzedzanie masy kostnej. Witamina A trafia do tranu dopiero w trakcie produkcji. Dodaje się jej, by zapewnić olejowi rybiemu długotrwałość dzięki jej właściwościom zapobiegania jełczeniu tłuszczu. W ten sposób w jednym specyfiku zawarte zostają dwa „wrogie sobie” składniki.

Ważne

Tran dla dzieci. Od jakiego wieku można podawać tran dzieciom?

Tradycyjny tran można podawać dzieciom powyżej 4. roku życia. Jednak w aptekach są dostępne trany o owocowym aromacie, które mogą być podawane w małych dawkach już niemowlętom od 6. tygodnia życia.

Tran odżywi skórę

W aptekach bez recepty jest dostępna również maść tranową, którą się stosuje na skórę, głównie jako środek ułatwiający gojenie ran oraz w początkowym okresie tworzenia się odleżyn czy odmrożeń. Ten w kapsułkach jest szczególnie polecany kobietom po menopauzie, ze względu na jego działanie odżywcze na skórę: zapobiega nadmiernemu rogowaceniu i suchości skóry (dzięki witaminie A).

Tran - przedawkowanie

Tran należy spożywać tylko w ilościach zalecanych przez producenta. Długotrwałe stosowanie zbyt wysokich dawek tranu może doprowadzić do przedawkowania witaminy A lub D. Dochodzi wtedy do hiperwitaminozy, która może objawiać się m.in.: brakiem apetytu, wzrostem masy ciała, wielomoczem, powiększeniem wątroby i śledziony, zaburzeniami neurologicznymi i bólami głowy.

Tran - przeciwwskazania. Kto nie powinien przyjmować tranu?

Tranu nie powinny przyjmować osoby cierpiące na hiperkalcemię i kamicę nerkową, jak również osoby przyjmujące już preparaty zawierające witaminy A i D. Nie powinny go przyjmować osoby stosujące silne leki przeciwzakrzepowe (mogą bowiem wydłużać czas krwawienia). Przed zastosowaniem tranu z lekarzem powinny skontaktować się osoby z sarkoidozą.

Tran - jaki wybrać?

Wybierając tran, należy zwrócić uwagę na etykietę i stężenie kwasów EPA i DHA. Im będzie ona większa, tym lepszej jakości jest tran. Wskazówką może być również cena (choć nie zawsze). Lepszym wyborem jest tran w kapsułkach. W takiej postaci tran nie będzie się utleniał (tak jak ten w płynie). Poza tym tran w płynie trzeba przechowywać w lodówce i zużyć w ciągu 5-6 tygodni od otwarcia.

Tran - jak go stosować?

Dorośli powinni przyjmować tran 2 razy dziennie po 2 kapsułki podczas posiłków, chyba, że lekarz zaleci inaczej. Przyjmowanie tranu w czasie posiłków zmniejszy efekt "odbijania się" i uczucie niesmaku w ustach. Dla uzyskania efektów konieczne jest regularne przyjmowanie tranu przez okres od jesieni do wiosny.

Tran - czy tran można spożywać latem?

Odradza się przyjmować tran w okresie letnim. Tran zawiera bowiem witaminę D, a produkcja tej witaminy latem, pod wpływem słońca, jest dość wzmożona i może dojść do jej przedawkowania.

 

https://www.poradnikzdrowie.pl/zdrowie/apteczka/tran-wlasciwosci-lecznicze-jak-dziala-tran-aa-4tm1-9ZSm-RY8Z.html

Leave a Reply

Close Menu