Uporczywe dolegliwości stawów to bardzo powszechny problem współczesnej cywilizacji. Nieaktywny tryb życia, przeciążenia fizyczne oraz niezdrowa dieta to częste przyczyny występowanie dolegliwości stawów. Aby im zapobiec, należy dbać o kondycję stawów od najmłodszych lat. Wyrobione nawyki mogą determinować większa wytrzymałość naszych stawów i zapobiegać wielu dolegliwościom bólowym. Pamiętajmy, że zastosowanie się do kilku wskazówek może stanowić zarówno skuteczną profilaktykę jak i realną regenerację zdiagnozowanych schorzeń stawów.
PRZYCZYNY BÓLU STAWÓW
Stawy to ruchome połączenia między kośćmi, odpowiednio względem siebie dopasowane. Przyczyną większości chorób stawów oraz schorzeń reumatycznych są uszkodzenia chrząstki stawowej. Tkanka chrząstki ma miękką strukturę i chroni powierzchnię główki kości przed tarciem i ścieraniem, a także amortyzuje ruch. Chrząstka składa się z cząsteczek posiadających wyjątkową zdolność wiązania wody, dlatego też ma ona bardzo elastyczną strukturę. Na przestrzeni czasu kondycja chrząstek się pogarsza, co bezpośrednio wpływa na problemy z funkcjonowaniem stawów. Dodatkowo nieprawidłowa dieta, przeciążenia organizmu, niewłaściwa aktywność fizyczna, a także intensywna farmakoterapia mogą wywoływać liczne zaburzenia w funkcjonowaniu stawów.
7 SPOSOBÓW JAK DBAĆ O ZDROWE STAWY
Właściwa profilaktyka oraz skuteczna reakcja na zdiagnozowane dolegliwości stawów, mogą znacząco zniwelować ból oraz poprawić ich kondycję. Przekonaj się, że profilaktyka zdrowych stawów nie wymaga wielkich poświęceń. Często zmiana nawyków oraz drobne zmiany w stylu życia mogą znacząco wzmocnić układ kostno-stawowy. Poniżej prezentujemy siedem sprawdzonych sposobów na zachowanie dobrej kondycji stawów.
1. AKTYWNOŚĆ FIZYCZNA
Aktywne uprawianie sportu to ogromne wsparcie dla stawów i kręgosłupa. Nawet umiarkowana aktywność fizyczna może zwiększyć objętość tkanki chrzęstnej stawów, co bezpośrednio wpływa na większe wydzielanie mazi do jamy stawowej. Dzięki temu stawy stają się sprawniejsze, poprawia się także ich ukrwienie i dotlenienie, co istotnie wpływa na likwidację uszkodzeń stawów. Większa ruchomość stawów lepiej stabilizuje połączenia kostne i zmniejsza odczuwalny ból. Liczne badania pacjentów skarżących się na dolegliwości stawów potwierdzają, iż regularnie podejmowana aktywność fizyczna skraca ataki bólu, które są następstwem stanów zapalnych stawów.
ĆWICZENIA NA ZDROWE STAWY
Decydując się na podjęcie aktywności fizycznej należy pamiętać o odpowiednim doborze ćwiczeń. Optymalnym rozwiązaniem będą ćwiczenia skoncentrowane na konieczności wykonywania płynnych ruchów. Lekarze szczególnie polecają takie sporty jak:
- aqua-aerobic,
- nordic walking,
- jazda na rowerze,
- joga,
- pilates.
Niezależnie od tego jaką formę ćwiczeń wybierzemy, należy pamiętać o wykonaniu odpowiedniej rozgrzewki, która będzie składała się z nieobciążających ćwiczeń rozciągających.
AKTYWNOŚĆ FIZYCZNA OSÓB CIERPIĄCYCH NA DOLEGLIWOŚCI STAWOWE
Osoby cierpiące na przewlekłe dolegliwości stawów, powinny skonsultować zakres wykonywanych ćwiczeń z lekarzem. Niewłaściwy dobór aktywności fizycznej może bardzo niekorzystnie wpłynąć na stan pacjenta, pogłębiając dolegliwość. Optymalnym rozwiązaniem jest wykonywanie ćwiczeń pod nadzorem rehabilitanta, który został wcześniej poinformowany o dolegliwościach stawowych pacjenta.
2. UTRZYMANIE WŁAŚCIWEJ WAGI CIAŁA
Zachowanie odpowiedniej wagi ciała ma ogromne znaczenie dla prawidłowego funkcjonowania stawów. Właściwa waga ciała powoduje, że z jednej strony kości nie są nadmiernie obciążone. Z drugiej strony, zachowanie właściwej wagi ułatwia wykonywanie systematycznej aktywności fizycznej, bardzo ważnej dla zachowania dobrej kondycji stawów.
OTYŁOŚĆ A ZWYRODNIENIE STAWÓW
Otyłość to jedna z najczęstszych przyczyn wywołujących ryzyko choroby zwyrodnieniowej stawów kolanowych, biodrowych, a nawet stawów rąk. Badania chorych, u których zdiagnozowano dolegliwości stawów wskazują na wyraźną zależność pomiędzy masą ciała, a kondycją stawów. Przeciążenie stawów, które wynika z dużej masy ciała bardzo niekorzystnie wpływa na ich kondycję. Nadmierna waga ciała powoduje przezwyciężenie stawów, co prowadzi do mechanicznych uszkodzeń chrząstki stawowej. Na tym etapie bardzo często występują takie dolegliwości jak ból oraz sztywność stawów.
3. ZDROWY STYL ŻYCIA
Prowadzony przez nas styl życia, w dużym stopniu determinuje kondycję stawów. Zarówno praca zawodowa, jak i aktywności, które podejmujemy w czasie wolnym, mogą negatywnie wpływać na nasz układ kostno-stawowy. Pracownicy wykonujący określone zajęcie np. fryzjerzy, sportowcy, osoby pracujące długie godziny na komputerze czy pracownicy fizyczni są bardzo narażeni na konkretne dolegliwości stawów. Duża powtarzalność określonych ruchów oraz przeciążenia tych samych części organizmu, bardzo negatywnie wpływają na stan stawów. Dlatego tak ważne jest przestrzeganie zasad BHP w pracy oraz dbałość o ergonomię na stanowisku pracy.
Bardzo często w czasie wykonywania domowych czynności, takich jak sprzątanie, mycie okien, odkurzanie, nie zastanawiamy się, czy przyjęta pozycja nie będzie miała negatywnego wpływu na kondycję stawów. Niestety wiele przyjętych nawyków pogarsza ich kondycję. Noszenie ciężkich zakupów w jednej torbie, zgarbiona postawa w czasie oglądania TV, noszenie ciężkich torebek - to tylko przykładowe aktywności obciążające nasze stawy. Pamiętaj, że wiele dolegliwości stawów, które ujawniają się w starszym wieku jest następstwem niewłaściwych nawyków oraz braku dbałość we wcześniejszych latach naszego życia. Dlatego też niezależnie od tego jaką pracę wykonujesz, pamiętaj o odciążeniu stawów.
4. WŁAŚCIWA DIETA
Ogromny wpływ na zachowanie dobrej kondycji stawów, ma właściwie dobrana dieta. Należy pamiętać, że wiele składników pokarmowych ma pozytywny wpływ na siłę mięśni, stawów oraz kości. Z drugiej strony dużo produktów może działać destruktywnie, znacząco pogarszając kondycję naszego organizmu. Dla zachowania sprawnych kości należy przygotować dietę bogatą w składniki odżywcze, które nie tylko poprawiają kondycję stawów, ale także łagodzą dolegliwości takie jak ból, czy sztywnienie stawów.
DIETA DLA STAWÓW
Dieta przeznaczona dla osób cierpiących na reumatoidalne zapalenie stawów (RZS) powinna być bogata w kwasy omega-3, białko, oraz witaminę D i C. Kwas omega-3 niezwykle korzystnie wpływa na dolegliwości związane z reumatoidalnym zapaleniem stawów. Produkty bogate w kwasy omega-3 to przede wszystkim ryby morskie, owoce morza, orzechy, migdały.
Białko to jeden z głównych składników, który buduje chrząstkę stawową. Pamiętajmy, o wyborze tych produktów białkowych, które nie spowodują dużego przyrostu wagi. Mówiąc o białku nie sposób nie wymienić kolagenu, który decyduje o elastyczności i wytrzymałości stawów.
Niezwykle ważnym składnikiem diety przeznaczonej dla osób z dolegliwościami stawowymi jest witamina D, którą w największych ilościach dostarcza nam słońce. Niedobór słońca można także uzupełnić składnikami pokarmowymi, takimi jak: węgorz, śledź, makrela oraz żółtko. Witamina D wzmacnia kości i zapobiega powstawaniu osteoporozy. Dzięki temu wpływa na równomierne obciążenie kośćca i zapobiega wystąpieniu dolegliwościom stawów.
5. ZMNIEJSZENIE POZIOMU STRESU
Stres wywołuje wiele chorób autoimmunologicznych. Bardzo częstym objawem przedłużających się sytuacji stresowych jest wystąpienie takich chorób jak - reumatoidalne zapalenie stawów (RZS) czy zapalenie jelita grubego. Zestresowany organizm wytwarza duże ilości kortyzolu. To powoduje obniżenie wrażliwości organizmu na ten hormon, przez co układ immunologiczny jest w stałej gotowości do reakcji immunologicznej. Organizm walczy z własnymi tkankami i osłabia swoją odporność.
WPŁYW STRESU NA STAWY
Dodatkowo stres wywołuje długotrwałe napięcie mięśni, które wpływają na usztywnienie powięzi i ścięgien. W rezultacie dochodzi do zmian w układzie kostno-stawowym. Duże napięcie mięśni powstałe na skutek utrzymującego się wysokiego poziomu stresu, prowadzi do przeciążenia stawów.
W związku z ogromną ilością obowiązków domowych i zawodowych jaką mamy do zrealizowania każdego dnia, zapominamy często o niezbędnych ćwiczeniach fizycznych i właściwym odpoczynku. Napięcie mięśni wywołane stresem może objawiać się np. przykurczem ramion lub napięciem mięśni twarzy. Nie należy w żaden sposób bagatelizować pierwszych objawów, które mogą w przyszłości doprowadzić do bardzo dokuczliwych chorób stawów. Aby temu zapobiec należy dbać o regularne rozluźnienie mięśni, czy to przez odpowiednio dobrane ćwiczenia fizyczne, czy dzięki zastosowanym technikom relaksacyjnym. Zmniejszenie napięcia mięśni uwolni nasze stawy od niepotrzebnych przeciążeń i pozwoli im zachować lepszą kondycję.
6. WŁAŚCIWY DOBÓR OBUWIA
Bardzo szeroki wybór obuwia, począwszy od wygodnych butów sportowych, przez popularne trampki, mokasyny, klasyczne półbuty, aż po niewygodne i szkodliwe dla naszej stopy szpilki, daje nam ogromne możliwości w zakresie stosowania skutecznej profilaktyki zdrowych stawów. Właściwe ułożenie stopy ma duże znaczenie dla zachowania dobrej kondycji stawu kolanowego oraz biodrowego.
WPŁYW OBUWIA NA KONDYCJĘ STAWÓW
Odpowiedni dobór obuwia, to kwestia bardzo często przez nas bagatelizowana. Nie doceniamy ogromnego wpływu obuwia na kondycję stawów oraz postawę kręgosłupa. Wybierając obuwie należy zwrócić szczególną uwagę na wysokość obcasów. Zbyt wysokie obcasy mogą powodować takie dolegliwości jak płaskostopie poprzeczne oraz wystąpienie paluchów koślawych. Właściwe obuwie powinno być odpowiednio szerokie. Ważne jest także, aby czuby butów były wygodne, a wysokość obcasów nie przekraczała 3 cm.
Nasze ciało zostało wyposażone we własne mechanizmy amortyzujące - stawy i mięśnie. Wymagany w czasie przemieszczania się poziom amortyzacji, zależy w dużej mierze od sprawności naszych stawów i mięśni. Osoby o wysokiej sprawności tych układów i właściwej wadze mogą wybrać buty o małej amortyzacji. Osoby z nadwagą lub z dużymi dolegliwościami stawowymi, powinny zapewnić sobie maksymalną amortyzację, wybierając odpowiednie obuwie.
Dobór butów to bardzo ważny element dbania o zdrowe stawy. O odpowiednim obuwiu należy pamiętać nie tylko w przypadku wykonywania wzmożonej aktywności fizycznej (bieganie, Nordic walking), ale także na co dzień, przy wykonywania rutynowych czynności.
JAK WYBRAĆ OBUWIE DO AKTYWNOŚCI FIZYCZNEJ?
Ustawienie stopy bardzo mocno warunkuje ustawienie osi stawu kolanowego, biodrowego, miednicy oraz kręgosłupa. Właściwy dobór obuwia nie tylko zwiększa komfort wykonywanych ćwiczeń fizycznych, ale także sprzyja zachowaniu właściwej kondycji stawów. Podczas biegu stopa powinna być ustawiona na podłożu możliwie najbardziej neutralnie. Wówczas siły, które naciskają na kości i stawy przenoszone są na korzyść biegacza - bieg jest efektywny i niemęczący.
7. ODPOWIEDNIA REGENERACJA STAWÓW
Choroby stawów często mylnie utożsamiane są tylko z wiekiem starszym. Niestety niezdrowy styl życia, wykonywana praca zawodowa lub nieprawidłowe nawyki żywieniowe mogą wywołać dokuczliwe choroby stawów w każdym okresie naszego życia. Aby utrzymać wysoką sprawność stawów z pewnością należy zastosować działania profilaktyczne takie jak - zwiększenie aktywności fizycznej, wprowadzenie odżywczych składników pokarmowych oraz zmniejszenie nadwagi.